علت اصلی ریزش مو چیست؟

یک علت خاص برای ریزش مو وجود ندارد. عوامل شروع ریزش مو مختلف هستند، از شرایط پزشکی گرفته تا عوامل استرس زا و سبک زندگی، مانند غذایی که می خورید، هر یک باعث ریزش مو می شوند. ژنتیک نیز نقش مهمی در ریزش مو دارد. گاهی پزشکان علت خاصی برای ریزش مو پیدا نمی کنند. در ابتدا پزشک آزمایش هایی را برای بررسی اختلالات تیروئیدی و عدم تعادل هورمونی توصیه می کند. اغلب زمانی که علت ریزش مو برطرف شود، مو دوباره رشد می کند.

ریزش مو و یا آلوپسی که نام پزشکی آن است، یک اصطلاح عمومی برای از دست دادن مو البته نه فقط موی سر بلکه موی هر بخش از بدن انسان است. تا ۵۰٪ از افراد بالای ۵۰ سال یا مسن‌تر از ریزش مو رنج می برند، که می‌تواند تا کم شدن حجم مو یا کچلی کامل پیش برود. از دست دادن مقدار مشخصی از مو در طول به صورت روزانه کاملا طبیعی است.
چرخه طبیعی رشد مو

در طول زندگی به طور متوسط ​​از ۵۰ تا ١۰۰ تار مو در روز به واسطه‌ی چرخه‌ی طبیعی رشد می‌ریزد. چرخه رشد منجر به ریزش موی طبیعی می شود:

    آناژن: مرحله رشد فعال فولیکول‌های مو که از ٢ تا ٧ سال برای موهای پوست سر و به طور معمول چند ماه برای موهای ابرو، صورت و بدن به طول می‌انجامد. این مدت زمان اصولا به ژنتیک مربوط است، اما می‌تواند به واسطه‌ی عوامل خارجی مانند استرس، رژیم غذایی و بیماری تغییر کند. در پایان فاز آناژن، فولیکول وارد فاز کاتاژن می‌شود.
    کاتاژن: یک فاز گذار وکوتاه مدت است که ٢-٣ هفته طول می‌کشد. در این مرحله فولیکول‌ها به حدود یک سوم از طول طبیعی خود می‌رسند و موهای جدیدی زیر موهای قبلی رشد می‌کنند بدون آنکه موجب ریزش موهای قدیمی شوند.
    تلوژن: مرحله استراحت فولیکول که طی آن موهای قدیمی می‌ریزد. در همه جای بدن از ۵۰ تا ١۰۰ تار مو که در فازی تلوژنی قرار دارد، به صورت روزانه می‌ریزد.

علل ریزش مو

ریزش موی محدود و روزانه کاملاً طبیعی است و می‌تواند به چرخه عمر طبیعی موی انسان مربوط باشد. ریزش موی سریع‌تر که عادی تلقی نمی‌شود، می‌تواند ناشی از چنین عواملی باشد:

    ریزش موی ارثی (آلوپسی آندروژنیک) نوع شایعی از ریزش مو در مردان و گاهی زنان است، که در واکنش به اثر آنابولیک آندروژن‌های طبیعی بدن اتفاق می‌افتد. این نوع ریزش مو تحت عنوان «الگوی طاسی مردانه/زنانه» هم شناخته می شود و می‌تواند از یک یا هر دو والد به ارث برسد.
    مشکلات سلامت و درمان آن‌ها. بیماری‌هایی که می‌توانند باعث ریزش مو شوند متنوعند. از عفونت های قارچی مانند تینئا کاپیتیس گرفته تا کم‌کاری و پرکاری تیروئید و لوپوس (DLE). درمان‌های مختلف سرطان مانند پرتودرمانی و شیمی‌درمانی هم می تواند تاثیرگذار باشد.
    استرس روانی و فیزیکی. عوامل استرسی مختلف چه مربوط به شغل چه اختلالات عاطفی، زایمان، بیماری مزمن، کمبود ویتامین یا کم خونی می‌تواند بر ریزش مو تاثیرگذار باشد.
    آسیب رسیدن به مو از حرارت دادن مکرر مو گرفته تا استفاده از مواد شیمیایی عوامل مختلفی هستند که باعث ریزش مو به علت تخریب آن می‌شوند.
    کشیده شدن مو به خاطر مدل‌های بافت مو یا دم اسبی می‌تواند منجر به ریزش مو ناشی از آلوپسی کششی شود.
    ریزش مو ناشی از بالارفتن سن. با افزایش سن موها هم به طور طبیعی نازک تر و شکننده‌تر می‌شوند و موجب می‌شود میزان رشد مو بیشتر شود.

شناخت تمامی این عوامل، هم ژنتیکی و هم خارجی، می‌تواند ریزش مویی که شما تجربه می‌کنید را به انواع مختلف کاهش دهد. برخی عوامل مانند استرس ناشی از رژیم غذایی و بیماری را می توان به راحتی شناسایی و رفع کرد، در حالی که دیگر عواملی مانند الگوی طاسی مردانه غیرمنتظره اتفاق می‌افتند. با وجود این هنوز گزینه‌های زیادی برای مقابله با الگوی طاسی مردانه و دیگر انواع ریزش مو وجود دارد. مهمترین چیز این است که از پزشک برای شناسایی نوع ریزش مو، و سپس مراحل رسیدگی و درمان آن کمک بگیرید.
گزینه های درمان غیر جراحی

برای کسانی که از ریزش مو رنج می‌برند، گزینه‌های دارویی متعددی وجود دارد:

    پروپشیا (فیناستراید): پروپشیا معمولا اولین گزینه درمان الگوی طاسی مردانه است. پروپشیا استروئیدی است که ۵-آلفا ردوکتاز را مهار می‌کند، یعنی آنزیمی که تستوسترون بدن را به دی هیدروتستوسترون (DHT) تبدیل می‌کند. DHT علت اصلی الگوی طاسی مردانه است. پروپشیا با توقف تولید DHT در بدن، ریزش مو را متوقف می‌کن و در حدود ٩۰٪ از کسانی که از آن استفاده می کنند تاثیرگذار است. پروپشیا تا زمانی که مصرف می‌شود، موثر است (ریزش مو معمولا طی ١٢-۶ ماه پس از پایان مصرف دارو دوباره آغاز می‌شود). این دارو در جلوگیری از ریزش مو در هر دو طرف سر و همچنین وسط سر موثر است.
    روگین (ماینوکسیدیل): روگین دومین درمانی پیشنهادی برای الگوی طاسی مردانه است. روگین یک وازودیلاتور (منبسط کننده رگ‌ها) است که عمدتا در توقف ریزش مو در طرفین و وسط سر موثر است. با اینکه در ابتدای مصرف این دارو ممکن است ریزش مو شدیدتر شود، در اغلب موارد این موها به سرعت با موهای جدید و ضخیم‌تر جایگزین می‌شوند. همانند پروپشیا، روگین هم تا زمانی که استفاده می‌شود موثر است. تاثیر توقف ریزش مو معمولا طی ۶ تا ١٢ ماه پس از قطع دارو پدیدار می‌شود. روگین در دوزهای مختلف برای زنان و مردان عرضه می‌شود.
    کورتیکواستروئیدها از جمله دوتاستراید(آوودارت) و کتوکونازول (نیزورال/سبیزول): در حالی که هر دو این داروها بر ریزش مو تأثیر می‌گذارند، هنوز FDA آن‌ها را به عنوان داروهای درمان ریزش مو تایید نکرده است. آوودارت برای کاهش رشد پروستات استفاده می‌شود اما کتوکونازول برای درمان عفونت‌های مختلف قارچی استفاده می‌شود.

گزینه‌های جراحی برای درمان ریزش مو

در نهایت، اگر درمان دارویی اثر نکند، گزینه پیوند موی طبیعی به روش FUT وجود دارد:

    پیوند واحد فولیکولی (FUT): یک نوار باریک از پوست دارای مو از پشت یا طرفین سر برداشته می‌شود. فولیکول‌های مو پس از استخراج از این نوار پوست به مناطق مورد نظر پیوند می‌خورند.
    استخراج واحد فولیکولی(FUT): موها به صورت جداگانه از ناحیه اهدا کننده با استفاده از ابزار پانچ مخصوص استخراج می شوند و سپس به مناطق مورد نظر منتقل می‌شوند.

موها در همه جای بدن به جز کف دست و کف پاها رشد می کنند اما در بسیاری از مناطق بدن به اندازه ای کوچک هستند که تقریبا غیر قابل دیدن هستند. مو از پروتئینی به نام کراتین ساخته شده است که توسط فولیکول های مو که در بیرونی ترین لایه پوست قرار دارند تولید می شود.
همانطور که فولیکول ها سلول های موی جدید تولید می کنند، سلول های قدیمی تر با سرعت 6 اینچ در سال از پوست بیرون فرستاده می شوند. مویی که مشاهده می کنید در واقع یک رشته از سلول های کراتین مرده است.

سر یک فرد بالغ حدود 100 تا 150 هزار تار مو دارد و هر روز 100 رشته از آنها از سر جدا می شوند. لذا پیدا کردن چند تار مو در لابه لای شانه شما چندان جای نگرانی ندارد.
در لحظه تقریبا 90% از موهای سر فرد در حال رشد هستند. هر فولیکول چرخه زندگی مختص به خود را دارد که می تواند تحت تاثیر عواملی مانند سن، بیماری و سایر عوامل دیگر قرار بگیرد. این چرخه به سه مرحله اصلی تقسیم می شود:

آناژن: رشد مو که بین دو تا شش سال طول می کشد.
کاتاژن: گذار از رشد مو که دو تا سه هفته سول می کشد.
تلوژن: فاز استراحت که حدود دو تا سه ماه طول می کشد، بعد از مرحله استراحت، مو ریخته و یک موی جدید جایگزین آن می شود و این چرخه را طی میکند.
با افزایش سن، میزان رشد مو کاهش می یابد.

انواع مختلفی از ریزش مو وجود دارد:

ریزش طبیعی مو که در آن با افزایش سن، مو نیز به تدریج نازک تر می شود. تعداد بیشتری از فولیکول ها وارد مرحله استراحت می شوند و تعداد موهای باقی مانده کوتاه تر و کمتر می شوند.
آلوپسی آندروژنیک که یک وضعیت ژنتیکی بوده که می تواند مردان و زنان را تحت تاثیر قرار دهد. مردان مبتلا به این وضعیت که به آن طاسی الگوی مردانه گفته می شود از اوایل دهه سوم زندگی با این مشکل مواجه می شوند. معمولا این ریزش از خط جلو سر شروع می شود. زنان مبتلا به این وضعیت که به آن طاسی الگوی زنانه گفته می شود، تا سن 40 سالگی یا حتی بالاتر با مشکل قابل توجهی مواجه نمی شوند. نازک شدن مو اغلب در تمام پوست سر و به ویژه تاج سر رخ می دهد.

آلوپسی اره آتا که اغلب به صورت ناگهانی شروع شده و باعث ایجاد طاسی تکه ای در کودکان و نوجوانان می شود. این وضعیت ممکن است به صورت کامل نیز رخ بدهد و باعث طاسی کامل فرد شود. تقریبا 90 درصد از افراد مبتلا به این نوع از ریزش مو بعد از چند سال دوباره با رشد مو در این ناحیه مواجه شده و بهبود می یابند.

آلوپسی سراسری که در آن تمام موهای بدن از جمله ابروها، مژه ها و موهای ناحیه تناسلی میریزند.

تریکوتیلومانیا که اغلب در کودکان رخ می دهد. این وضعیت یک اختلال روانی بوده که در آن فرد موهای خود را می کشد.

تلوژن افلوویوم که یک وضعیت موقتی بوده و در آن موهای بالای پوست سر به دلیل تغییر در چرخه رشد مو می ریزند.

علل ریزش مو چه چیزهایی هستند؟

پزشکان هنوز نمی دانند که چرا برخی از فولیکول ها برای داشتن دوره رشد کوتاه تری نسبت به سایر فولیکول ها برنامه ریزی شده اند. با این حال، عوامل متعددی می تواند ریزش مو را تحت تاثیر قرار دهد:

هورمون ها مانند غیر طبیعی بودن سطح هورمون آندروژن (هورمون های مردانه ای که به طور طبیعی در مردان و زنان تولید می شود)
ژنتیک که ممکن است استعداد فرد در ابتلا به طاسی از والدین به فرزند به ارث برسد.
استرس، بیماری و وضع حمل می توانند باعث ریزش موی موقت شوند. عفونت های قارچی نیز می توانند باعث ریزش مو شوند.

داروها، از جمله داروهای شیمی درمانی، رقیق کننده های خون، برخی داروهای فشار خون و قرص های ضد بارداری نیز می توانند باعث ریزش موی موقت شوند.

سوختگی، آسیب دیدگی ها و اشعه ایکس نیز می تواند باعث ریزش موی موقت شوند.
بیماری های خود ایمنی ممکن است باعث آلوپسی آره آتا شوند.

لوازم آرایشی و بهداشتی مانند شامپوها، فر کردن و رنگ کردن نیز می توانند به ضعف و شکنندگی موها کمک کنند. کش ها و کلیپس های محکم، بیگودی ها و اتو های داغ نیز به موها آسیب می رسانند. با این حال این موارد باعث طاسی نمی شوند و در اکثر موارد با عدم تکرار آسیب رساندن به مو و متوقف کردن استفاده از آن محصول یا وسیله خاص، مشکل برطرف می شود. البته آسیب شدید به موی سر می تواند در برخی موارد باعث طاسی تکه ای دائمی شود.
شرایط پزشکی و بیماری ها مانند تیروئید، لوپوس، دیابت، کمبود آهن، اختلالات غذا خوردن و کم خونی نیز می توانند منجر به ریزش مو شوند. البته در این موارد نیز با درمان بیماری، مشکل ریزش مو نیز رفع می شود.
رژیم های غذایی کم پروتئین و کم کالری نیز می توانند باعث ریزش موی موقت شوند.